Hình: Tuyến trồng cây xanh – hoa kiểng tại Gò công Tây

          Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh, đến nay trên địa bàn tỉnh đã được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận 144/144 (đạt 100%) xã đạt chuẩn xã nông thôn mới, 45/144  (đạt 31%) xã nông thôn mới nâng cao, 04/144 (đạt 2,8%) xã nông thôn mới kiểu mẫu; 06 huyện nông thôn mới và 03 thành phố, thị xã hoàn thành xây dựng nông thôn mới. Đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, cảnh quan môi trường đã được khởi sắc, công tác bảo vệ môi trường ở khu vực nông thôn đã được cải thiện đáng kể, ý thức bảo vệ môi trường đã được nâng cao. Qua đó đã góp phần tạo diện mạo mới cho khu vực nông thôn.

          Bên cạnh các kết quả đạt được về môi trường trong xây dựng nông thôn mới, chúng ta cũng phải nhìn nhận thực tế một số vấn đề môi trường vẫn còn tồn tại trong xây dựng nông thôn mới hiện nay như:

          – Về chỉ tiêu đường làng, ngõ xóm, cảnh quan Xanh – Sạch – Đẹp, không có hoạt động làm suy giảm môi trường: các địa phương đã thường xuyên tổ chức nhiều hoạt động gắn với trồng cây, vệ sinh, gắn kết cộng đồng… Tuy nhiên, do đây là chỉ tiêu không được định lượng, công tác này chủ yếu là đảm bảo vệ sinh môi trường và hệ thống cây xanh tại các đường làng, ngõ xóm, khu vực công cộng, khu dân cư, việc thực hiện của chính quyền cấp xã chủ yếu là vận động nhân dân thực hiện. Do đó, việc đánh giá chỉ mang tính chất định tính, việc thực hiện tại các địa phương cũng không đồng đều.

          – Về chỉ tiêu chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định: kết quả triển khai trên thực tế vẫn còn hạn chế. Đa số các địa phương chỉ dừng lại ở mức độ “có quy hoạch thoát nước” và đầu tư hệ thống thoát nước, chưa quan tâm đầu tư biện pháp, công trình về xử lý nước thải; chất thải cơ sở chăn nuôi vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường; tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tập trung tại nhiều địa phương còn thấp (dưới 70%). Một số địa phương áp dụng các biện pháp xử lý chưa hợp vệ sinh như chôn lấp không an toàn, đốt quy mô nhỏ, đốt lộ thiên. Do vậy, vẫn có tình trạng rác nhà nào nhà nấy tự xử lý, có gia đình xử lý rác bằng cách đốt hoặc đào hố chôn. Việc môi trường ô nhiễm, không chỉ làm mất cảnh quan, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, ảnh hưởng đến an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn là nguyên nhân làm cho nguy cơ tình hình dịch bệnh bùng phát và diễn biến phức tạp. Thực tế đó cho thấy, tiêu chí 17 về môi trường trong xây dựng nông thôn mới là rất khó thực hiện được.

          Những nguyên nhân chính dẫn đến tồn tại trên là do nguồn lực hạn chế, các địa phương thường ưu tiên triển khai các tiêu chí hạ tầng, đầu tư xây dựng cơ bản, thay đổi mô hình sản xuất… nên chưa ưu tiên thực hiện tiêu chí môi trường; Do áp lực về thời gian nên nhiều hoạt động mang tính chất thời điểm, chưa được kiểm tra, hậu kiểm thường xuyên, liên tục trong quá trình các địa phương duy trì và nâng cao chất lượng. Bên cạnh đó, một số chỉ tiêu của tiêu chí môi trường đối với cấp xã không định lượng được; đa số người dân nông thôn chỉ tập trung phát triển kinh tế, mở rộng sản xuất theo nhu cầu của thị trường nên việc quan tâm đến vấn đề môi trường cũng còn hạn chế, cũng có quan điểm cho rằng việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường là trách nhiệm của các cấp chính quyền, chưa xác định chủ thể việc xây dựng và duy trì tiêu chí về  bảo vệ môi trường là của chính mình và người dân là người trực tiếp hưởng thụ các thành quả đạt được. Trong khi đó, một số xã vẫn chưa thực sự chú trọng, ưu tiên cho công tác bảo vệ môi trường nông thôn…

          Do đó, để giúp cho các xã triển khai thực hiện tốt các tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, ngày 26 tháng 01 năm 2024, tại Hội trường Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức Hội nghị tập huấn hướng dẫn thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng xã nông thôn mới nâng cao và nông thôn mới kiểu mẫu; huyện nông thôn mới và huyện nông thôn mới nâng cao tại các xã và huyện phấn đấu đạt chuẩn trong năm 2024.

          Tham dự Hội nghị tập huấn có đại diện lãnh đạo và chuyên viên Phòng Tài nguyên và Môi trường 11 huyện, thị, thành; Lãnh đạo UBND các xã và cán bộ công chức phụ trách nông thôn mới chuẩn bị ra mắt trong năm 2024 theo Thông báo số 03/TB-BCĐ ngày 09/01/2024 của Ban chỉ đạo thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025.

          Thay mặt Sở Tài nguyên và Môi trường – Ông Nguyễn Văn Vui – PTP. Quản lý môi trường triển khai các văn bản hướng dẫn thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới; Bà Huỳnh Thị Tú Quyên – CV Phòng Quản lý môi trường triển khai hướng dẫn về phân loại rác tại nguồn và thu gom rác thải nhựa.

          Ngoài ra, để tăng cường hiệu quả công tác bảo vệ môi trường nông thôn thông qua việc thực hiện các chỉ tiêu của tiêu chí môi trường trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, trong thời gian tới Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị các địa phương cần tập trung vào các giải pháp, nhiệm vụ cụ thể như sau:

          Một là, Tăng cường thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới, gắn việc thực hiện trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại các địa phương với thực hiện xây dựng nông thôn mới, đặc biệt việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất kinh doanh, cơ sở chăn nuôi, người dân và trách nhiệm của các cơ quan trong công tác bảo vệ môi trường tại địa phương.

         Hai là, Tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm của cơ quan Tài nguyên và Môi trường cấp huyện trong quá trình hướng dẫn, theo dõi và đánh giá tiêu chí môi trường của các xã trong xây dựng nông thôn mới; tiếp tục đưa chỉ tiêu môi trường trong xây dựng nông thôn mới vào tiêu chí thi đua của các địa phương.

         Ba là, Để tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới được thực hiện đúng bản chất, hiệu quả bên cạnh việc triển khai có hiệu quả nguồn lực đầu tư của Nhà nước để xây dựng hạ tầng, cơ sở cho công tác xử lý rác thải, đảm bảo vệ sinh môi trường thì các địa phương cần phải nỗ lực trong công tuyên truyền, nâng cao dân trí, nhận thức cho người dân về bảo vệ môi trường để ứng xử và có hành động thân thiện, bảo vệ môi trường. Có như vậy, việc thực hiện tiêu chí 17 về môi trường trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới có thể hoàn thành như mong muốn./.

          Một số hình ảnh các tuyến đường trên địa bàn huyện Gò Công Tây

Huỳnh Thị Tú Quyên – Phòng QLMT